وکلای انسانی و هوش مصنوعی در دادگاه‌ها دست به یقه می‌شوند!

همین چند وقت پیش بود که برای اولین بار از هوش مصنوعی، چت جی‌بی‌تی، پرسیدم سرقفلی چیست. با اعتمادبه‌نفس گفت: «سرقفلی یعنی سر یک قفل که روی کرکره مغازه نصب می‌شود تا از دزدی جلوگیری کند!» راستش، آن‌قدر قاطع جواب داد که برای چند ثانیه شک کردم نکند واقعاً تعریف درست همین است و من که در پرونده‌های سرقفلی سررشته ای ندارم، تمام این مدت اشتباه فکر می‌کرده‌ام!

اما چند ماه بعد دوباره از چت جی‌بی‌تی پرسیدم: «سرقفلی چیست؟» و شگفت‌زده شدم! انگار در این فاصله نه‌تنها دوره‌های فشرده حقوقی گذرانده بود، بلکه چند پرونده واقعی هم دفاع کرده بود! جوابش این‌بار دقیق و بی‌نقص بود، به‌طوری‌که خودم شک کردم که آیا دارم با یک ماشین حرف می‌زنم یا یک وکیل خبره متخصص سرقفلی!؟

این ماجرا باعث شد به یک موضوع عمیق‌تر فکر کنم: اگر هوش مصنوعی می‌تواند تا این حد پیشرفت کند، آیا ممکن است روزی وارد حرفه وکالت شود و شغل وکلا را هم مثل شغل‌های دیگر تحت تأثیر قرار دهد؟ این سؤال، مرا به سفری طنزآمیز در آینده‌ای بسیار نزدیک برد که وکلای انسانی و هوش مصنوعی در دادگاه‌ها دست به یقه می‌شوند!

دادگاه‌های آینده: نبرد ربات‌ها و وکلا

فصل اول: جنگ الگوریتم‌ها!

تصور کنید در دادگاه‌های آینده، یک ربات وکیل بایستد و با صدایی یکنواخت و کاملاً بی‌روح بگوید: «موکل من بی‌گناه است. تمام داده‌ها تأیید می‌کنند که او در زمان جرم، مشغول نوشیدن قهوه بدون شکر بوده است!» قاضی که خودش یک ربات پیشرفته‌تر است، جواب بدهد: «داده‌های شما ناقص است. بر اساس الگوریتم من، موکل شما مظنون شماره یک است!»

اینجا دیگر جای انسان‌ها نیست! وکیل انسانی که هنوز به سبک کلاسیک عینکش را روی بینی جابه‌جا می‌کند و با اضطراب مشغول ورق زدن پرونده‌هاست، برای اعتراض، دستش را بالا می‌برد. اما ربات وکیل بلافاصله می‌گوید: «اعتراض شما ثبت نمی‌شود، چون طبق آپدیت جدید، وکلا دیگر اجازه ندارند بدون اسناد دیجیتال حرف بزنند!»

• لحظه‌های کمدی دادگاه‌های آینده:

قاضی: «وکیل محترم، لطفاً شواهد جدید را ارائه کنید.»
وکیل انسانی: «یک لحظه، قربان. لپ‌تاپم هنگ کرده!»
وکیل ربات: «افتضاح است. برای همین است که باید به ماشین‌ها اعتماد کنید.»

موکل: «من نمی‌خواهم ربات وکیل داشته باشم. دلم می‌خواهد یک انسان مرا درک کند!»
وکیل ربات: «نترس، من حتی احساسات شما را بهتر از خودتان تحلیل می‌کنم!»

• شغل‌های جایگزین وکلا در عصر هوش مصنوعی: وقتی رقابت سخت شد!وقتی ربات‌ها در دادگاه‌ها یکه‌تاز شوند، وکلا ممکن است مجبور شوند سراغ شغل‌های خلاقانه و جایگزین بروند. اینجا چند ایده بامزه‌تر و متنوع‌تر برای آینده آنها داریم:
  1. مشاور انسانی برای ربات‌های حقوقی:
     وکلا می‌توانند به ربات‌ها یاد بدهند که چطور “اعتراض داریم” را با کمی حس انسانی بیان کنند، یا در مواقع شکست، ظاهرشان را کمی ناراحت‌تر نشان دهند!
  2. طراح داستان برای پرونده‌ها:
     

     هیچ هوش مصنوعی نمی‌تواند هنر داستان‌گویی را از یک وکیل بگیرد. وکلا می‌توانند داستان‌هایی بنویسند که حتی سخت‌گیرترین قاضی رباتی را هم تحت تأثیر قرار دهد.

  3. مربی ربات‌ها در هنر چانه‌زنی:
     ربات‌ها ممکن است قوانین را بدانند، اما هنر چانه‌زنی در بازار یا دادگاه فقط از وکلا برمی‌آید. وکلا می‌توانند به ربات‌ها یاد بدهند چطور برای موکلشان بهترین معامله را رقم بزنند.
  4. نویسنده استندآپ کمدی حقوقی:
     با این همه اتفاقات خنده‌دار که در دادگاه‌های آینده رخ می‌دهد، وکلا می‌توانند استندآپ کمدی‌هایی درباره پرونده‌ها و دادگاه‌های رباتیک بسازند و سالن‌های نمایش را پر کنند.
  5. بازرس عاطفی پرونده‌ها:
     

     هرچند ربات‌ها می‌توانند شواهد را بررسی کنند، اما تحلیل احساسی پرونده‌ها از دست آنها برنمی‌آید. وکلا می‌توانند متخصصانی باشند که “عنصر انسانی” را در هر پرونده بررسی می‌کنند.

  6. تهیه‌کننده فیلم‌های حقوقی آینده‌نگر:
     وکلا با تجربه‌های حقوقی‌شان می‌توانند داستان‌های علمی-تخیلی درباره دادگاه‌های هوش مصنوعی بنویسند و از طریق فیلم‌سازی دنیا را سرگرم کنند.
  7. مشاور الگوریتم عدالت:
     

     وقتی ربات‌ها دادگاه‌ها را اداره می‌کنند، وکلا می‌توانند الگوریتم‌های عدالت را بررسی و مطمئن شوند که هیچ تبعیض یا خطای سیستمی رخ نمی‌دهد.

  8. طراح اپلیکیشن‌های حقوقی خلاقانه:
     وکلا می‌توانند اپلیکیشن‌هایی بسازند که حقوق را برای مردم ساده‌تر و قابل‌فهم‌تر کند؛ مثلاً “قاضی جیبی” یا “چانه‌زن حقوقی”!
  9. مدیر جلسات صلح و سازش ربات‌ها:
     اگر روزی ربات‌ها هم سر پرونده‌ها دعوا کنند، وکلا می‌توانند جلسات صلح و سازش برای آنها برگزار کنند و بینشان آشتی برقرار کنند.
  10. آموزگار دوره‌های طنز حقوقی:
      با این همه پیشرفت تکنولوژی، شاید مردم بیشتر از همیشه به طنزهای حقوقی نیاز داشته باشند. وکلا می‌توانند به آموزش طنز در حوزه قوانین و حقوق بپردازند!

پایان خنده‌دار اما امیدوارکننده فصل اول
دادگاه‌های آینده ممکن است پر از ربات‌های بی‌احساس و خشک شود، اما تا وقتی که دنیا به کمی طنز، چانه‌زنی و داستان‌سرایی نیاز دارد، وکلا یک قدم جلوتر از ماشین‌ها خواهند بود. و اگر هم رقابت خیلی سخت شد، حداقل می‌توانند به ربات‌ها اعتراض کنند: «هوش مصنوعی که هستی، باش؛ ولی تو هیچ‌وقت نمی‌فهمی وقتی وکیل انسانی با حرارت می‌گوید اعتراض دارم قربان! یعنی چه!»